مهمترین کاربردهای ساختمان پیش‌ساخته در دنیای امروز
با نگاهی اجمالی به کشورهای صنعتی و در حال توسعه می‌توان دریافت که حذف روش‌های سنتی در ساختمان سازی و به موازات آن، انتخاب و بکارگیری روش‌ها، اجزا و مصالح ساختمانی نوین، به ویژه بهره بردن از صنعت کانکس، کمپ یا ساختمان پیش ساخته، افزایش سرعت اجرا و نصب و همچنین کاهش هزینه‌ها نسبت به شیوه‌های سنتی را به همراه خواهد داشت.
از آنجایی که خسارات جانی و مالی ناشی از بلایای طبیعی (مانند زلزله) و اتلاف انرژی در ساختمان‌های پیش ساخته نیز به حداقل رسیده است، بنابراین می‌توان گفت که امروزه با پیشرفت‌های علمی و دستیابی بشر به فناوری‌های نوین صنعتی، طراحی، تولید و همچنین استفاده از سازه‌های پیش‌ساخته یا به معنای دقیق‌تر، استفاده از کانکس، به دلیل برخورداری از مزایای ویژه و گوناگونی که دارند، بیش از پیش مورد توجه انسان قرار گرفته است.
واقعیت این است که کانکس ها در ابتدا تنها محفظه ای پیش ساخته و ساده بوده و بیشتر جهت انبار کردن محصولات و تجهیزات و به ویژه حمل و نقل آنها مورد استفاده قرار می‌گرفته اند؛ و مشخصاً از تنوع کاربری گسترده ای برخوردار نبوده اند؛ اما امروزه، به لطف پیشرفت علوم مهندسی و صنعتی، ساخت کانکس پیش ساخته پیشرفت‌های قابل توجهی، هم به لحاظ تنوع و گستردگی طراحی و کاربرد و هم به لحاظ فناوری ساخت، داشته است.
کاربردهای ساختمان پیش ساخته در دنیای امروز بسیار زیاد و متنوع است و در واقع می‌توان ادعا نمود که اغلب صنایع و کسب و کارهای امروزی به آنها نیاز دارند.
به طور خلاصه می توان از کاربردهای کانکس پیش ساخته به موارد: کاربرد در فضای شهری، استقرار در کارگاه های ساختمانی و عمرانی، کاربری ویلایی و مسکونی، ارائه خدمات آموزشی، پزشکی، درمانی و امدادی، کاربری‌های فروشگاهی، نگهبانی و … اشاره کرد.
در ادامه این مطلب به معرفی و بررسی کاربردهای مهم کانکس و ساختمان پیش ساخته در دنیای امروز خواهیم پرداخت:
1. کانکس مسکونی و ویلایی
می‌توان گفت کانکس های مسکونی از پرکاربردترین سازه های پیش ساخته محسوب می‌شوند و محلی برای سکونت (و زندگی) افراد را فراهم می آورند.
کانکس های مسکونی با توجه به کاربردشان، می بایست از امکانات مناسبی جهت زندگی ساکنان آن برخوردار باشند. انواع کانکس ویلایی، خانه پیش ساخته، ویلای پیش ساخته (برای باغ)، کمپ های مسکونی (و خوابگاهی)، کانکس های اسکان افراد و … همگی زیرمجموعه هایی از کانکس های مسکونی می باشند.
از آنجایی که ساندویچ پانل ها در برابر حرارت و صوت عایق بوده و اتلاف انرژی را کاهش می دهند، ساخت کانکس های مسکونی غالباً با ورق‌های ساندویچ پانل صورت می پذیرد. همچنین کف سازی مستحکم و مقاومت کانکس در برابر رطوبت از ویژگی هایی است که برای یک کانکس مسکونی ضروری است.
2. کانکس اداری و مدیریتی
کانکس های اداری یکی از انواع کانکس های پیش ساخته می باشند که به طور اختصاصی برای محیط ها و فضاهای اداری طراحی و ساخته می‌شوند. کانکس اداری به کانکس اداری-مدیریتی، کانکس اداری-مهندسی، کانکس دفتری، کانکس آفیس و … نیز شهرت دارد.
کانکس های اداری پیش ساخته، بنا بر نیاز و کاربری شان (به عنوان یک اداره پیش ساخته یا دفتر کار تیم اداری، دفتر فروش، اتاق مشاوره، اتاق مهندسین، اتاق پذیرش، اتاق مدیران پروژه و …) در طرح ها و پلان های مختلف ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
کانکس اداری از جمله کاربری هایی است که بسیار مفید و کاربردی بوده و مورد استفاده انواع ارگان ها، شرکت ها، مؤسسات و سایر کسب و کارها قرار می گیرد.
دو دسته بندی کلی برای کانکس اداری با توجه به امکانات و تجهیزات و همچنین کیفیت ساخت کانکس وجود دارد؛ کانکس اداری ساده و کانکس اداری لوکس؛ به لحاظ ابعاد نیز این گونه از کانکس ها می توانند در ابعاد بزرگتر و با امکانات و دسترسی های بیشتری نیز طراحی و ساخته شوند که به کمپ اداری نیز شهرت دارند که در واقع تشکیل یک اداره پیش ساخته را می دهند.
3. کانکس سرویس بهداشتی
کانکس سرویس بهداشتی از خانواده کانکس های بهداشتی پیش ساخته یا Prefabricated Sanitary Units بوده و از محصولاتی هستند که امروزه نیاز به آن، با توجه به اهمیت بهداشت فردی و اجتماعی مردم، تقریباً در هر مکانی که افراد و به هر تعداد حضور دارند، احساس می شود. کانکس های سرویس بهداشتی را در زبان فارسی با نام های کانکس دستشویی و یا کانکس توالت (پیش ساخته) نیز می شناسند.
کانکس سرویس بهداشتی به صورت بدون راهرو نیز طراحی و ساخته می شوند که در این صورت، درب ورودی کانکس، مستقیماً به داخل واحد سرویس بهداشتی (یا واحد دوش و حمام)، باز شده و بنابراین روشویی ها در داخل واحدها یا چشمه ها قرار گرفته اند.سرویس بهداشتی های بدون راهرو می توانند به صورت تک چشمه، دو یا چند چشمه ساخته شوند، اما سرویس بهداشتی های راهرودار همواره چند چشمه هستند.
4. کانکس نگهبانی و حفاظت
کانکس های نگهبانی یا کیوسک های نگهبانی، زیر مجموعه ای از کانکس های امنیتی پیش ساخته Prefabricated Security Booths هستند و غالباً با ابعاد کوچکتر نسبت به انواع دیگر کانکس، ساخته می شوند.
این نوع کانکس ها، معمولاً در ورودی ساختمان ها، شرکت ها، پارکینگ ها، گاهاً محله ها و … مستقر شده و محلی برای اسکان نگهبان، کنترل ورود و خروج، حراست و حفاظت و دیگر امور مربوطه، توسط شخص نگهبان می باشد.
به طور معمول، کانکس نگهبانی به صورت مربعی و در ابعاد ۱٫۵×۱٫۵ و ۲×۲ و ۲٫۵×۲٫۵ ساخته می شوند؛ با این وجود ساخت کانکس نگهبانی به صورت مستطیلی (مثلاً با ابعاد ۲×۱٫۵ یا ۳×۲ و …) نیز معمول است. می توان گفت که محدوده ابعاد (طول و عرض) مینیموم ۱٫۵ متر و ماکزیموم ۳ متر، برای انواع کانکس نگهبانی معمول است. اما خارج از این محدوده نه فقط کانکس برای نگهبانی بلکه هر کانکسی قابل طراحی، ساخت و پیاده سازی می باشد، اما برای این نوع کاربری، معمول نیست.
کانکس های نگهبانی فقط به صورت مربعی یا مستطیلی نیستند، و می توان آنها را در اشکال منحنی (یا نیمه منحنی)، چند ضلعی، دایره‌ای و … نیز طراحی نمود.
گاهی کانکس نگهبانی را با نام دکه نگهبانی (یا اتاقک نگهبانی پیش ساخته) نیز می شناسند. دکه های نگهبانی معمولاً دارای ابعاد بزرگتری هستند و برای شرکت ها و مؤسسات با پرسنل زیاد یا محل های پر رفت و آمد مورد استفاده قرار می گیرد.
5. کانکس فروشگاهی و بازارچه پیش‌ساخته
کانکس فروشگاهی (به اصطلاح: دکه یا کیوسک فروشگاهی، کانکس مغازه، فروشگاه پیش ساخته، مغازه پیش ساخته و …)، دسته ای از کانکس های پیش ساخته اند که در زبان انگلیسی معمولاً با نامPrefabricated Stores (فروشگاه های پیش ساختهPrefabricated Shops ( (مغازه های پیش ساخته)Shop Kiosks (کیوسک های مغازه) و … شناخته می شوند.
کانکس های فروشگاهی همانطور که از اسم آنها پیداست سازه هایی با کاربری فروشگاه و با قابلیت حمل و نقل هستند که می توانند به عنوان محلی برای فروش انواع محصولات (در سطح شهر و خارج از شهر) مورد استفاده قرار بگیرند؛ و البته می توانند به عنوان یک فروشگاه پیش ساخته، طیف وسیعی از مشاغل گوناگون را پوشش دهند.
با اینکه کانکس های فروشگاهی (بر اساس طراحی و ویژگی هایی که دارند)، تقریباً هر کاربری فروشگاهی را می توانند جوابگو باشند؛ اما معمولاً کاربری هایی از قبیل کانکس مغازه، کانکس فروشگاه محصولات غذایی، کانکس فست فود، کانکس سوپرمارکت، کانکس کافی شاپ، کافه کانکس، کانکس بوفه، کانکس غرفه، کانکس میوه فروشی، کانکس رستوران و … استفاده بیشتری داشته و معمول تر می باشند.
در ابعادی وسیع‌تر، از به هم پیوستن کانکس های فروشگاهی متعدد، بازارچه‌های پیش ساخته پدید می‌آیند که می‌توانند امکان تأمین محصولات مورد نیاز یک محله یا منطقه را فراهم نمایند.
با پیشرفت علمی و دستیابی به فناوری های نوین، تولید سازه های پیش ساخته یا به معنای دقیق تر، ساخت کانکس پیش ساخته بیش از پیش و به دلیل برخورداری از مزایای گوناگونی که دارند، بسیار مورد توجه انسان امروز قرار گرفته است. قابلیت جابجایی، ساخت و نصب سریع، از جمله ویژگی های کانکس های پیش ساخته می باشند.